گروه تحقیق و تفسیر خبر- فقدان توافق بر سر بحران سوریه در اجلاس وزرای گروه هشت کشور صنعتی جهان طی روزهای چهارشنبه و پنجشنبه (۲۲-۲۱فروردین) در لندن، بار دیگر از تعارض رویکردها در درون این تشکل حکایت دارد .

گروه هشت یک گروه غیر رسمی متشکل از ۶کشور ثروتمند جهان شامل: فرانسه، آلمان، بریتانیا، ایتالیا، ژاپن، آمریکا بود که در سال ۱۹۷۵ (۱۳۵۴) به دلیل ایجاد اجماع درباره چگونگی مقابله با بحران اقتصادی تاسیس شد. در سال ۱۹۷۶ (۱۳۵۵) کانادا هم به این گروه پیوست و به همین دلیل تا قبل از پیوستن روسیه، به نام گروه هفت خوانده می‌شد و در نهایت، روسیه نیز به دنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی خواستار پیوستن به این گروه شد و در سال ۱۹۹۱ (۱۳۷۰) این کشور ابتدا به صورت ناظر و سپس در سال ۱۹۹۴ (۱۳۷۳) عضو رسمی بخش غیراقتصادی و در سال ۱۹۹۸ (۱۳۷۷) عضویت کامل این گروه را به دست آورد. گروه هشت یک عضو دیگر هم دارد و در حقیقت می‌توان حتی از گروه ۹ هم سخن گفت؛ چرا که از سال ۱۹۸۱(۱۳۶۰) رییس کمیسیون اروپا و سپس مسوول سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا هم در این اجلاس شرکت می‌کند.

با آنکه هدف ابتدایی این گروه، توجه به مشکلات اقتصادی بود، اما بعدها مسایلی مانند توسعه، محیط زیست و امنیت جهانی نیز در دستور کار گروه هشت قرار گرفت اما طی یک دهه اخیر بحران اقتصادی و موضوعات امنیتی از اولویت بالاتری به ویژه در سطح اجلاس وزرای امور خارجه برخوردار بوده است.

اجلاس وزرای امورخارجه گروه هشت که هر ساله در پایتخت یکی از کشورها تشکیل می شود، امسال نیز طی روزهای چهارشنبه و پنجشنبه (۲۲-۲۱ فروردین) در لندن برگزار گردید. این اجلاس که به میزبانی ˈویلیام هیگˈ وزیر امورخارجه انگلستان، برگزار شد، بیشتر به موضوعات امنیت منطقه ای و بین المللی نظیر بحران سوریه، کره شمالی و موضوع هسته ای جمهوری اسلامی ایران پرداخته که در این میان دستورکار اصلی آن را بحران سوریه شکل داده است.

اگرچه گروه هشت بعنوان سازمانی بین المللی در حوزه تصمیم سازی بین المللی شناخته نمی شود اما تصمیمات این گروه و اجماع صورت گرفته در پس آن، از قدرت تاثیرگذاری بالایی برخوردار است و معمولا نشانه های این اجماع صورت گرفته در طرف غربی آن نمود پیدا می کند و روسیه و چین بعنوان اعضایی با رویکرد متفاوت در درون این گروه شناخته می شوند. در این زمینه و با وجود اینکه اجلاس وزرای امورخارجه گروه هشت سال گذشته طی روزهای ۲۳ و ۲۴ فروردین (۱۱ و ۱۲ آوریل۲۰۱۲) در واشنگتن آمریکا با دستورکار سوریه برگزار گردید، اما هنوز این گروه به رویکرد مشخصی در ارتباط با موضوع سوریه نرسیده است. در حالی که روسیه و چین با رویکرد حل و فصل دیپلماتیک موضوع سوریه پا به اجلاس لندن گذاشته اند، طرف های غربی تلاش می کنند تا با دعوت از معارضین سوری و اعمال فشار سیاسی نگرش راهبردی خود مبتنی بر افزایش سطح کمک های نظامی را عملیاتی سازند. در این زمینه، ویلیام هیگ وزیر امورخارجه انگلیس، در حاشیه نشست گروه هشت تاکید کرد: ˈانگلیس و فرانسه به تلاش های خود برای لغو ممنوعیت ارسال سلاح برای شورشیان سوری ادامه خواهند داد… ما مطمئنا بر این باوریم که در صورت ادامه وخامت اوضاع در سوریه باید کمک های عملی خود را به مخالفان افزایش دهیمˈ.

چنین رویکردی از سوی وزیر امورخارجه انگلیس نشان می دهد که تا چه حدی با وجود تلاش ها جهت اجماع سازی، نگرش های این گروه در مورد بحران سوریه به سمت واگرایی حرکت می کند و نشانه این واگرایی نیز مواضع کرملین مبنی بر غیر قانونی خواندن ارسال اسلحه به شورشیان مسلح است.

در این قالب به نظر می رسد، هرچند تلاش وزرای امورخارجه هشت کشور صنعتی در اجلاس لندن، مبتنی بر اجماع سازی جهت اقدام مشترک و متمرکز در موضوع سوریه است اما با نگاهی به مواضع طرف های دخیل می توان براحتی دریافت که این اشتراک مواضع در موضوعات اصلی – بعنوان یکی از اهداف تشکیل این گروه-، در موضوع سوریه و حتی بحران های دیگر نمود نیافته و منافع قدرت های بزرگ بشدت در تعارض با یکدیگر است. به ویژه اینکه روس ها و چینی ها در موضوعات دیگری همچون طرح سپر دفاع موشکی ناتو و بحران کره شمالی نیز با طرف های غربی دارای اختلافات گسترده هستند. در نهایت اینکه، با وجود تلاش کشورهای غربی برای اجماع سازی در درون گروه هشت، به دلیل منافع متضاد سیاسی-امنیتی و اقتصادی میان اعضا، در عمل این گروه نمی تواند بعنوان یک نهاد تاثیرگذار در تصمیم گیری های بین المللی شناخته شود.