شهرستان حاجی ­آباد در بخش شمالی استان واقع شده است که تا اواخر سال ۱۳۷۲ از بخش­های تابع شهرستان بندرعباس محسوب می­گردید و از تاریخ ۲۵/۱۱/۱۳۷۲ بعنوان هشتمین شهرستان استان در نظر گرفته شد.

حاجی­ آباد علاوه بر اینکه از قطب­های مهم کشاورزی و دامداری استان می­باشد، یکی از مراکز صنایع دستی این منطقه نیز به شمار می­رود.ساکنین شهرستان حاجی­آباد را افراد بومی، عشایر مهاجر فارس، کرمان و هرمزگان تشکیل می­دهند. کوچ و اسکان عشایر و مهاجرین سبب رواج بافت قالی و گلیم و سایر بافته­های داری در بین اهالی حاجی آباد شده است. تولیدات عشایری در این منطقه به شرح زیر می­باشد :

۱- تولیداتی که بیشتر می­تواند جنبه فروش داشته باشد مثل: قالی، قالیچه، گلیم­چهل ماشوله و گلیم شریکی پیچ .

۲- تولیداتی که اکنون به مصرف عشایری خاص می­رسند ولی در گذشته هم جهت مصرف خود و هم برای فروش تولید می­ شده­ اند مانند خورجین، جوال یاخوره، جاجیم و چادرشب، این محصولات دیگر مثل قبلاً رونق ندارد .

۳- تولیداتی که صرفاً جنبه خودمصرفی دارند مانند سیاه­چادر، چغ، آینه­دان، نمکدان، کشکدان، دوکارتن که تولیدکنندگان در بافت آنها از نقشه استفاده نمی­کنند و موتیف­های گیاهی و حیوانی بکار برده شده، عمدتاً از محیط زندگی عشایری الهام گرفته شده است و سینه به سینه به بافندگان انتقال یافته است .

تولیدکنندگان این نوع محصولات در شهرستان حاجی­آباد در مقایسه با سایر شهرستان­های استان کمتر تعدادشان کاهش یافته است و کسانی که در گذشته بافته­هایی مثل خورجین، جاجیم، کشکدان را می­بافتند. اکنون دست به تولید بافته­های دیگر که پرفروش هستند زده­اند و در حقیقت همچنان تولید کننده باقی مانده ­اند .

همانگونه که در بالا ذکر شد برخی بافته­های داری در گذشته بسیار رایج بوده­اند اما در حال حاضر دیگر رواج چندانی ندارد که به صورت مختصر در ذیل به آنها پرداخته می­شود .

شهرستان حاجی‌آباد درشمال استان هرمزگان قراردارد و بلندی آن از سطح دریا هزارمتراست. این شهرستان از سوی شمال و خاور به استان کرمان، از باختر به استان فارس و از جنوب به بخش فین شهرستان بندر عباس محدود می‌شود.

شهرستان حاجی آباد، ناحیه‌ای است که درمیان کوه های آن، دشت های پهناور و حاصل خیز قرار گرفته اند. این شهرستان به دو بخش خاوری و باختری بخش می شود، که هر کدام از این بخش ها از نظر جنس خاک، پهنه، آب، کشت‌و آب و هوا، دارای ویژگی‌هایی است. آب و هوای بخش خاوری، در زمستان معتدل و تابستان آن گرم و خشک بوده،آب این بخش به گونه چشمه سارهای کوهستانی بوده و بیش تر روستاها در پیرامون همین چشمه سارها بنا شده‌اند . بخش خاوری شامل ناحیه فارغان است، که پیرامون آن پاره ای زمین های داخلی را دنباله رشته کوه زاگرس در بر گرفته و دارای ستیغ های بلند و دره های ژرف می باشد. ناحیه فارغان و احمدی با توجه به کوهستانی بودن و دگرگونی آب و هوا، دارای پوشش گیاهی از گونه های درختان جنگلی سردسیری و گرمسیری می باشند. از دشت پهناور بخش خاوری می توان به دشت آشکارا اشاره کرد که گونه های فرآورده های کشاورزی در آن کشت می‌شود . بخش باختری کم آب بوده و رود خانه ها، به دلیل گذشتن از شوره زارها و گنبد های نمکی دارای آب شور می باشند که از نظر کشاورزی غیر قابل استفاده اند. دشت پهناور گله به دلیل شوری گله گاه و پهناوری شوره زارها، جز در کناره شمال و نقاطی از کناره جنوبی، در دیگر نواحی قابل استفاده برای کشاورزی نمی باشد. از این رو بیش تر مردم این دیار، در بخش خاوری آن به سر می برند و بخش باختری جمعیت اندکی دارد. کار مردم بخش باختری، کشاورزی است که با شمار کمی دام به کار خود ادامه می دهند .

قالی بافی از جمله صنایع دستی رایج و مهم این منطقه است . این صنعت به ویژه در بین عشایر اسکان یافته رونق زیادی دارد. عشایر اسکان یافته افشاری و آیینی به تولید و تهیه انواع قالی، قالیچه، رویه پشتی و چنته اشتغال دارند. اندازه فرش های منطقه در ابعاد ۲×۳ متر است. درشهرستان حاجی آباد و پیرامون آن، کشاورزی و باغ داری رواج داشته و سیستم کشاورزی کارآمدی، متناسب‌با توانایی‌های مالی کشاورزی ناحیه‌پیدا شده است . فرآورده‌های مهم این بخش خرما، مرکبات (لیمو شیرین و نارنگی)، صیفی، غلات و حبوبات می‌شود. پرورش درخت خرما و مرکبات اهمیت بسیاری دارد، به طوری که در فارغان و هماگ لیموشیرین و نارنگی کم نظیری به دست می آید. پرورش این محصولات به ویژه در بخش احمدی از کارهای پر سود روستاییان این دیار به شمار می رود. دام‌داران این بخش کوچ نشین بوده و به دلیل نبودن مراتع مرغوب و استفاده بیش از اندازه از آن‌ها در این بخش، دام پروری رونق چندانی ندارد. آب سرد برغنی معروف به آب«ریشو»، آب معدنی پیرامون روستای معدونیه و چشمه سبز پوشان از جمله دیدنی های این شهرستان به شمار می‌آیند .

صنایع دستی:

جاجیم : جاجیم نوعی بافته داری است که بر روی داراهای افقی و روی زمین بافته می­شود. مواد اولیه جاجیم بافی شامل: نخ، پشم، مو و کامواهای رنگی می­باشد. قریب به ۳۵ الی ۴۰ سال است که بافت این محصول دیگر رواج گذشته خود را از دست داده است و اکثر جاجیم­بافان به بافت دیگر محصولات می­پردازند .

چادرشب­بافی در حاجی آباد با قدمت ۳۰۰ ساله در روستاهای سیروئیه، جائین و شمیل رایج بوده است. قبلاً شغل اصلی و محل درآمد اهالی روستاهای مذکور چادرشب­بافی و بافت پارچه­های سنتی بوده است به گونه­ای که تمامی سکنه به غیر از کودکان زیر ۱۲ سال به این حرفه مشغول بودند. دستگاه چادرشب­بافی در این روستاها شبیه چادرشب­بافی میناب و قشم بوده است و روش بافت نیز تفاوت چندانی نداشته است. تنها تفاوت در این بوده که در روستاهای مذکور از مرحله کشت پنبه تا تهیه نخل موردنیاز این کار، تماماً توسط زنان صورت می­گرفته است. در منطقه حاجی­آباد بافت دونوع چادرشب­بافی متداول بوده است. یک نوع که به چادر سفید و یا چادر دوخط معروف بوده است و ابعاد ۸ متری داشته و دوخط آبی در دوطرف آن اجرا می­شده است. و نوع دیگر چادر نصفه نامیده می­شده است که نیمی از چله­های آن آبی و سفید بوده و یک خط آبی و یک خط سفید هم بر روی چادر اجرا می­شده است. در ۲۵ الی ۳۰ سال گذشته قیمت چادرهای دوخط حدود ۲۵ تومان بوده که جهت فروش به بخش فارغان و بندرعباس نیز ارسال می­شده است .

به گفته یکی از چادرشب­بافان قدیمی به نام استاد سالاری پس از اینکه تلمبه­های آب به روستاهای منطقه راه پیدا کرد و کشاورزی با تأمین آب رونق بیشتر یافت، اهالی روستاهای مذکور دیگر به کار پردردسر چادر شب بافی نپرداختند و این حرفه از رونق افتاد .

سفره : از دیگر انواع بافته­های داری که در گذشته در منطقه حاجی­آباد رواج زیادی داشته است سفره می­باشد که عشایر و روستائیان از آن به هنگام پخت نان جهت نگهداری خمیر و چانه استفاده می­کردند. در حال حاضر نیز در خانه­ها و چادرهای و چادرهای روستایی که هنوز پخت نان محلی متداول است این نوع بافته همچنان جایگاه خود را در بین وسایل نان پختن حفظ کرده است. ابعاد سفره معمولاً ۵/۱*۵/۱ متر بوده است. مواداولیه مورد مصرف در بافت نخ، و در بعضی مواقع مو می­باشد .

دوکارتن : نوعی بافته داری کیسه مانند است که نظر فرم، طرح و رنگ مشابه کشکدان می­باشد ولی در اندازه بزرگتر (حدود ۶۰*۳۰ سانتیمتر) بافته می­شود. نحوه بافت آن مشابه بافت گلیم ساده با نقش برجسته و یا گلیم شیریکی پیچ می­باشد. در گذشته دو کارتن محل نگهداری وسایل قالیبافی و پشم چینی و بطور کلی ابزار آلات بوده است .

نوعی دیگر از بافته­های داری است که در ابعاد ۱۰۰*۷۰ سانتیمتر بافته می­شده است این بافته کیسه­مانند بزرگ از یک طرف ساده بافته می­شده است و قسمت روی آن به روش بافت گلیم شیریکی پیچ و یا قالی اجرا می­شده است. توبره وسیله نگهداری آذوقه و وسایل کوچ عشایر بوده است .

به جز محصولاتی که در بالا به آنها اشاره شد، برخی صنایع نیز در منطقه حاجی­آباد قبلاً وجود داشته­اند، که اکنون دیگر به کلی به فراموشی سپرده شده­اند . ساخت زیورآلات نقره­ای که در روستاهای جائین از توابع شهرستان حاجی­آباد انجام می­شده است از جمله این صنایع می­باشد. به نقل از اهالی این روستا که در ۵۰ کیلومتری حاجی­آباد واقع است تا دوره احمدیه شاه قاجار و رضاشاه افرادی بودند که به ساخت زیورآلاتی از نقره و فیروزه می­پرداخته­اند. بعضی از این صنعتگران بعنوان شغل اصلی و بعضی در کنار حرفه اصلی خود به این کار مبادرت می­نمودند و با استفاده از قالب­های ساده فلزی و کوره­های کوچک گلی که خود درست می­کردند به تولید انواعی از زیورآلات زنانه می­پرداختند . زیورآلات مذکور اسامی محلی خاص داشتند که برخی از آنها عبارتند از: توزلفی، زنجیر، هیکل، گردنبند، علوی، خلکی(خلقی)، به مرور زمان تولیدکنندگان اقلام مذکور به دلیل نداشتن خریدار و کم­شدن جمعیت روستاها به مشاغل دیگر روی آوردند و از ۳۵ الی ۴۰ سال گذشته دیگر کسی در این روستا به این کار نپرداخته است.

فهرست  جاذبه های طبیعی گردشگری در شهرستان حاجی آباد