اگرچه بارها مسئولان وزارت نفت تاکید کردند بنزین وارداتی در حد استاندارد یورو۴ است اما وجود ماده ممنوعه فروسین و ام ام تی به عنوان اکتان افزا نشان می‌دهد که بنزین وارداتی حتی از استاندارد یورو۲ هم تبعیت نمی‌کند.

هفته گذشته شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران در پی درج اخباری در رسانه ها مبنی بر توقف بنزین اطلاعیه ای صادر کرد که متن اطلاعیه به شرح زیر است:

“بنزین وارداتی به هیچ عنوان متوقف نشده و هم اکنون با توجه به ذخایر مطلوب بنزین کشور، بنا بردستور مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش، تحت کنترل و مدیریت قرار گرفته و میزان واردات در خرداد ماه امسال به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.

معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی با اشاره به ابلاغیه هیئت دولت به وزارت نفت در اواسط اردیبهشت ۹۳، مبنی بر قطع دریافت اکتان افزا (ریفورمیت) از مجتمع های پتروشیمی، تاکید کرد: مقرر شد کمبود بنزین مصرفی کشور از طریق واردات بنزین یورو ۴ توسط وزارت نفت جبران شود.

شاهرخ خسروانی با بیان اینکه به همین منظور برنامه ریزی برای واردات بنزین با استاندارد یورو ۴ انجام شده است، اظهار کرد: در بازه زمانی یک ماه واردات بنزین یورو ۴ عملیاتی خواهد شد.

بنابر اعلام خسروانی هم اکنون امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران متولی بنزین وارداتی به کشور با استاندارد یورو ۴ است.

لازم به ذکر است قبل از ابلاغیه هیئت دولت برای واردات بنزین یورو ۴، امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران براساس قراردادهای منعقد شده قبلی به واردات بنزین سوپر طبق استاندارد جاری وزارت نفت اقدام می کرد.“

جدای از اینکه این بیانیه نشان می دهد واردات بنزین که هم اکنون نیز ادامه دارد، علی رغم تاکیدات فراوان و جو رسانه ای ایجاد شده از سوی حامیان بنزین وارداتی، هرگز با استاندارد یورو۴ نبوده و به تاز‌گی تصمیم به واردات بنزین یورو۴ گرفته شده است.

آنالیزهایی از بنزین های وارداتی در سال ۹۳ در اختیار خبرنگار فارس قرار گرفته است که نشان می دهد بنزین وارد شده نه تنها دارای استاندارد یورو۴ نیست بلکه این ابهام را در ذهن ایجاد می کند که در واقع آیا بنزین وارد شده دارای استاندارد یورو۲ بوده و یا از استاندارد ناشناخته دیگری تبعیت می کند؟

*آنالیزهای بنزین های جدید وارداتی

قبل از بارگیری بنزین در مبدا، از محموله های خریداری شده توسط شرکت بازرسی بین المللی SGS نمونه گیری می شود که در زیر نمونه هایی از نوع بنزین بارگیری شده را در زیر مشاهده می کنید

نام کشتی:CHAMTANG

تاریخ بارگیری:۰۵/۰۴/۲۰۱۴

همانطور که در آنالیز شرکت SGS مشهود است در بنزین خریداری شده توسط ایران مقدار ۷۰۰ پی پی ام ماده فروسین که یک ماده اکتان افزا و سمی است موجود است.

در این آنالیز امده است Gum بنزین بارگیری شده ۰٫۵ که درواقع Gum نشان از ناپایداری ترکیبات بنزین می دهد هم چنین عدد اکتان این بنزین ۹۵٫۱، بنزن ۲٫۱۱درصد،آروماتیک ۱۸٫۳ است.

این گزارش اضافه می کند با ورود همین کشتی و محموله به ایران که در مقصد نیز توسط آزمایشگاه شرکت پالایش نفت بندرعباس مورد آزمایش قرار می گیرد نتیجه و آنالیز زیر حاصل می‌شود که مورد تایید مراجع ذی صلاح نیز قرار می گیرد.

در این آنالیز آمده است عدد اکتان بنزین ۹۴ است که به دلیل وجود ماده فروسین و ناپایداری این ماده عدد اکتان پایین امده و در عوض GUM بنزین از ۰٫۵ به ۳ می رسد.

همچنین در بنزین آزمایش شده توسط آزمایشگاه مقصد مانند گذشته اتانول،بنزن،آروماتیک و گوگرد موجود در این بنزین مورد آزمایش قرار نمی گیرد.

این گزارش اضافه می کند با نگاهی در دیگر آنالیز های ارائه شده توسط شرکت SGS به آنالیزهایی برخورد می کنیم که نشان می دهد در بنزین وارداتی به ایران ماده ممنوعه ای به عنوان اکتان افزا استفاده شده است که به علت سمی بودن این ماده از سال گذشته استفاده از آن ممنوع شد.

در ادامه به آنالیز دیگر شرکت SGS اشاره می شود که درآن از ماده MMT به عنوان اکتان افزا استفاده شده است.

نام کشتی: ALORS

تاریخ آزمایش ۰۸/۰۴/۲۰۱۴

در آنالیز بالا آمده است به میزان ۲۱۰ پی پی ام ماده MMT  در این بنزین موجود است.

این گزارش اضافه می کند براساس اظهارات مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی از جمله سعید محجوبی مدیرهماهنگی و نظارت برتولید شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی استفاده از ماده شیمیایی و اکتان افزای MMT از ترکیب بنزین تولیدی پالایشگاه‌ها ممنوع شده است.

این مقام مسئول با یادآوری اینکه ممنوعیت استفاده از ماده اکتان افزای MMT از زمستان سال گذشته به تمامی پالایشگاه‌های نفت کشور ابلاغ شده است، در خصوص حذف ماده شیمیایی MTBE از ترکیب بنزین کشور، توضیح داد: هم اکنون تنها ۱۰ درصد از کل بنزین تولیدی کشور را ماده اکتان افزای MTBE تشکیل می دهد.

براساس این گزارشMMT یا “متیل سیکلو پنادین منگنز تریبونیل” یک اکتان افزا است که حاوی منگنز و با ترکیبات فسفری و گوگردی می‌باشد که در افزایش الایندگی بویژه در کلانشهرها تاثیرگذار است.

استفاده از این ماده شیمیایی وخطرناک توسط پژوهشگاه صنعت نفت ممنوع و مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش نیز استفاده از این ماده سمی را در بنزین قویا تکذیب کرده اند و حتی استفاده از این ماده سالیان متمادی است که در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار نمی گیرد و حتی اتحادیه اروپا نیز استفاده از این ماده سمی را ممنوع اعلام کرده؛ اما همانطور که در انالیز شرکت SGS مشاهده می شود این ماده سمی در بنزین خریداری شده توسط ایران موجود است.

اما ماجرا به همین جا ختم نمی شود بر اساس اطلاعات موجود، بنزین های دیگری نیز به ایران وارد شده است که این بنزین ها علاوه بر داران بودن شرایط بالا یعنی استفاده از فروسین و ام ام تی در بنزین های وارداتی از نفتای سبک در این بزین ها استفاده شده است که موجب شده تا بخارات بنزین به شدت بالا رود.

به عنوان نمونه به بنزینی که در تاریخ ۲۰/۰۴/۲۰۱۴ توسط کشتی CHAMTANG وارد شده است اشاره می شود.

در آنالیزی که توسط آزمایشگاه بندرعباس ارائه شده است علاوه بر عدم آزمایش اتانول، بنزن،آروماتیک و گوگرد موجود در این بنزین، که مشخص نیست این موارد چه حجمی از بنزین وارداتی به ایران را شامل شده است بخارات بنزین وارداتی به ایران عدد ۷۲ را نشان می دهد که در انتهای این انالیز به طور مشخص نوشته شده است  RVP=72 HIGH که به معنای بالابودن عدد بخارات بنزین است.

با این شرایط دوباره یادآروی می شود که بنزین وارداتی به ایران که مشخص نیست از چه استانداردی تبعیت می کند زیرا با شرایطی که گفته شد حتی استاندارد یورو۲ را نیز ندارد. حال سوال اینجاست که آیا واقعا صرفه اقتصادی دارد در ازای دریافت ریفورمیت از پتروشیمی ها که می توان با آن بنزین با استاندارد یورو۴ را در داخل تولید کرد، اقدام به واردات چنین ملغمه‌ای کنیم؟