روستای طارم حاجی آباد با پیشینه تاریخی غنی در غرب شهرستان حاجی آباد واقع شده است.

به گزارش پیارم حاجی آباد: دهستان طارم شامل آبادی‌های آبشور، برآفتاب، برعین، برموارد، بند رماق، پتکوئیه، پدومی، پشت باد، تزرج، تل قلعه، چاهو، دشت، کنار، دوروری، رفیع‌آباد، سعادت آباد، سه چاهان، سید جوز، شهلاری، طارم، طاشکوئیه، فدرگ، قلعه نو، قوام آباد، کلاتو، کهن، کرگران، گلروئیه، گلوگاه، گنج، گهکم، لای بیشه،معدنو، مهرآباد، نصیرآباد و هفت پا بوده است. پتکوئیه، تزرج و طارم از قدیم‌ترین آبادی‌های این منطقه به شمار می‌آیند و اسامی پتکوئیه از ریشه پتو به معنی محل تابیدن آفتاب است که محلۀ دیگر حاجی‌آباد یعنی برآفتاب صورت امروزی‌تر این وجه تسمیه است. پت یا پتو (از مصدر پتیدن) به معنی پنهان شدن نیز آمده است. همچنین عده‌ای عقیده دارند که طارم به معنی جای گرم است. معادل‌های این نام در جنوب بصورت گُرُم، و گروم وجود دارد. تزرج (تزرگ) نیز یکی از مناطق خوش آب و هوای منطقه حاجی آباد است که چشمۀ آن معروف است. این چشمه از قلۀ کوهی سرازیر و پوشش متنوعی از گیاهان و رستنی‌ها را پیرامون خود بوجود آورده است.

دشت عایشه

در مرتفع ترین نقطه دشت طارم زمین آرامگاه بانویی درستکار ومحبوب به نام بی بی عایشه واقع گردیده که به احترام او دشت را به نامش دشت عایشه می خوانده اند.وی دختر شاه سیف اله قتال عارف نامی قرن ششم هجری است که به علت اختلاف با حاکمین وقت عراق به ایران مهاجرت ودر لارستان ساکن میگردد.سه تن از فرزندان قتال در دشت تارم زمین مدفون می باشند.

۱-سید نورالدین جودر در روستای سید جوذر که به نام ایشان نامگذاری شده است.

۲-سید عماد الدین سلیمان صغیر،معروف به ابراهیم که چون مرقدش در محلی به نام پلنگان قرار دارد به سید پلنگ مشهور شد ودر سن ۶سالگی در گذشته است.

۳-بی بی عایشه در مجاورت هاشم آباد.

معماری این بنا که در وسط کشتزاران ساخته شده  سبک ایلخانان مغول را تداعی میکند. اما نوع معماری به گونه اولیه و قبل از مسدود شده به گونه ای طراحی شده که گویی  بی بی پس از مرگ نیز با اشراف بر دشت نگاهبان وافزاینده روزی مردمان این دیار بوده است.

و جای خالی سنگ قبری که به یغما رفته است.

بختیار شمسایی شاعر طارم زمین

قبرستان روستای گهکم

هنوز قد کوتاه ،نگاه نافذ،وریش پروفسوری منحصر به فردش را به خاطر دارم.تقریبا حوالی سالهای ١٣۵٢درروستای لایگزان که به علت اهل کتاب بودن پدرم قرابتی برقرار بود.بعد ازکوچ اجباری اکثریت اهالی وسکونت ایشان در سرچاهان فرصت ملاقاتی پیش نیامدوچقدربرایم تاسفبار وحسرت انگیز.اما دورادور عموما از طریق نوارهای کاست اشعاری از ایشان می شنیدم ویکی ازدغدغه های این روزهایم یافتن همان کاست هاست که هر چه بیش می گردم کم می یابم.به هرحال دسترسی به تعداد محدودی از آثار ایشان را به فال نیک گرفته وبه آینده امیدوارم.

نمونه آثار:

دکترمصباح(جراح)

رحمت حق برتوباد ای دکتر نیکوخصال                 شهربندر چون تویی دکترنیامد تا بحال

درطبابت همچولقمان مرده را زنده کنی            عیسی مریم دمی ای دکترصاحب کمال

مدتی کم خیلی ازمردم طبابت کرده ای                   از ذ کور از ا ناس  از فقیر و از رجال

رفع بیماران منظم از دوا و از غذا                      می دهند ما را پرستاران بدون قیل وقال

روز وشب بنگر پرستاران نظافت می کنند              تا نگردد خاطر بیماران دلخسته ملال

نام دکتر هست مصباح موطنش از یزدپاک        تا جهان باشد نباشد خاک پاکش را زوال

بختیار را چون نبودی ارمغانی به از این                   تا کند تقدیم تو ای نطفه پاک حلال

گرمای طارم

مردم ازگرمای طارم ای خدا فریاد رس               غیر ذات پاک تو فریادرس رانیست کس

درسما دارم خداودرزمین شمساییم                    از تفقد از تلطف های اوشان  راضیم

لیک کاری دگر باید بمن احسان کند                       امرفرماید کاوری بهرمن عمران کند

چون که درخانه بودگرم وحقیر ناراحتم                هم زشدت کردن گرما چنان درزحمتم

حدوصفی بهرآن قائل نمی گردد بدان                     جملگی اطفال راگویند باهم الامان

پایه کاور نمودم من تهیه روز پیش                        منتها چند تیرلازم دارم وچندبارپیش

دونفر از گرگران دو نفردهنو دهند                            تابه یک روزکاوری بهر بنده رودهند

 کاور=kavar=سرپناه تابستانه

پیش=pish=شاخه وبرگ نخل وعنصر اصلی ساخت کاور

گرگران ودهنو=gorgoran=نام نخلستانهای اهالی لایگزان

رو=row=رواج

 طنز کت وسوزن

جنتلمنی پرسید از وضع لباسم                                                گفتا که من از وضع لباست بهراسم

این کت فرسوده چه باشد به برت هست                            کهنه شری جای کلاه دور سرت هست

گفتم که ازسردی دی فصل زمستان خبرت نیست              اینگونه مزاح با من احقرنظرت چیست

هرچه عیان است چه حاجت به بیان است                             این کت فرسوده مرا راحت جان است

اکنون شده کهنه روزی بدی نو                                            شرحش چنین است گویم به تو بشنو

بیست ساله بدم من این کت خریدم                                           بد از هر چه بدیدم از این کت ندیدم

شصت سال زعمر من و چهل سال ازاین کت گذشته     مدت سی سال نشد دور ازوسوزن ورشته

زیر برش بین که دگر لای ندارد                                                       از بس زده وصله دگر جای ندارد

صد وصله ناجور باشد به نخی بند                                                   چون برف زمستان بر قله الوند

چون دفک کبک زنی رنگ به رنگ است                                   بوقلمون است ویا پوست پلنگ است

صد سوراخ درو لانه گنجشک وکلاغ است                         این تاریکی رنگش همه از دود چراغ است

در بر من همچو زره بهر مصاف است                                   شب که شود ،باز دگر جای لحاف است

گاهی به برم هست گهی شال خرم هست                     در بستر خواب چون متکا زیر سرم هست

هروقت بپوشم یک روز محال است                                       لیک کندنش از بر دگر عمر محال است

آستین شده شر شر مثال پر مرغان                                     چون قاصد سیرمند برد نامه به فارغان

عیالم شده خسته ازبس زده وصله                                              صد سوزن فولاد برو بین شکسته

صد یکی از حکمت آن با تو نگفتم                                             چندان بود اوصاف که در سینه نهفتم

گفتا که ایا پیر بگونام چه داری                                                از پرسش ما بین که سر معرکه داری

معذرت خواهم آخر ترا من نشناسم                                            از معرفتم پرس چه کارت به لباسم

میدان که مرا نام همی بختیار است                                از پرسش نامم تو ای دوست چه کار است

برت=barat=تنت

شری=shery=تکه پارجه ای

دفک =dafak=دام

شال خر=shal=جل خر

شرشر=shersher=پاره پاره