طرح قرار دادن تسلیحات شیمیایی سوریه زیر نظر جامعه بین‌الملل با استقبال گسترده‌ای مواجه شده است و در این میان مقامات ریاض سکوت پیشه کرده، آنکارا و تل‌آویو در مقابل این ابتکار عمل برای متوقف کردن صدای ناقوس جنگ به خشم آمده‌اند.

به گزارش پیارم به نقل از خبرگزاری فارس،‌ «جان کری» وزیر خارجه آمریکا روز گذشته در نشست خبری مشترکی که در لندن با «ویلیام هیگ» همتای انگلیسی‌اش داشت، در پاسخ به خبرنگاری که از وی در مورد اقداماتی که می‌تواند از حمله جلوگیری کند پرسید، گفت: «بشار اسد» می‌تواند تا هفته آینده تمام ذخایر شیمیایی خود را به خارج از سوریه منتقل کند. هرچند وی ادعا کرد که دولت سوریه نمی‌خواهد چنین کاری انجام دهد و تحقق این امر غیرممکن است.

ساعتی پس از این موضع گیری، «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه در واکنش به اظهارات جان کری که خروج کامل ذخایر شیمیایی از سوریه را تنها راه جلوگیری از اقدام نظامی دانسته بود، به دمشق توصیه کرد این ذخایر را تحت نظارت جامعه بین‌الملل قرار دهد.

لاوروف ضمن توصیه دمشق به قرار دادن ذخایر تسلیحات شیمیایی زیر نظر جامعه بین‌الملل، گفت: نمی‌داند دمشق حاضر به پذیرفتن چنین شریط می‌شود یا نه.

«دیوید کامرون» نخست‌وزیر انگلیس هم از طرح مسکو برای نظارت بین‌المللی بر ذخایر شیمیایی سوریه استقبال کرد و گفت باید سوریه را تشویق کرد که این طرح را بپذیرد.

پس از این ولید معلم وزیر امور خارجه سوریه در در کنفرانسی خبری در مسکو گفت: از پیشنهاد روسیه برای نظارت بین‌المللی بر تسلیحات شیمیایی سوریه استقبال می‌کند.

معلم افزود: اقدام سوریه در استقبال از پیشنهاد تحت نظارت قرار دادن سلاح‌های شیمیایی برای حمایت از جان شهروندان و امنیت سوریه است.

این خبر به سرعت در صدر اخبار رسانه‌های بین المللی قرار گرفت و واکنش‌های بین المللی گسترده‌ای را درپی داشت؛ در اولین واکنش «سلیم ادریس» از فرماندهان ارشد مخالفان مسلح این طرح را فریب دانست و رئیس جمهور سوریه را فردی دروغگو نامید.

مقامات اسرائیلی نیز هرچند واکنشی رسمی نداشتند ولی رسانه‌های صهیونیستی همصدا با مخالفان مسلح سوری به شدت از ارائه این طرح ابراز نگرانی کردند. به طوری که کانال ۱۰ اسرائیل در گزارشی اعلام کرد: «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه با پیشنهاد خود برنامه‌های باراک اوباما را برهم ریخت.

کانال یک اسرائیل نیز به انتقاد از این طرح پرداخت و تاکید کرد: طرح روسیه تضمین کننده مجازات بشار اسد نیست بلکه نجات دهند اوباماست.

از سوی دیگر «آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان و «لوران فابیوس» وزیر خارجه فرانسه، هم از طرح نظارت بین‌المللی بر ذخایر شیمیایی سوریه استقبال کردند.

مرکل ابراز امیدواری کرد که این طرح با «عمل» همراه شده و تنها برای «خریدن زمان» نباشد و افزود: امروز طرح جالبی از سوی روسیه مطرح شد که از سوریه خواست تسلیحات شیمیایی‌اش را تحت نظارت بین‌المللی قرار دهد.

فابیوس هم گفت: امیدوار است بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه «بدون تاخیر تسلیحات شیمیایی را تحت نظارت بین‌المللی قرار دهد و اجازه دهد که این تسلیحات نابود شوند.

سخنگوی وزارت خارجه چین هم از طرح نظارت بین المللی بر ذخایر شیمیایی سوریه حمایت کرد.

باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا هم در گفت‌وگوی زنده تلویزیونی گفت: طرح پیشنهادی روسیه برای نظارت بین‌المللی بر تسلیحات شیمیایی سوریه را جدی تلقی می‌کند.

رئیس‌جمهور آمریکا طرح مسکو را «بالقوه مثبت» ارزیابی کرد و افزود: اگر سوریه تسلیحات شیمیایی خود را تحویل دهد، «قطعاً» می‌توان اقدام نظامی را متوقف کرد.

اما در این میان برخی رسانه‌های نزدیک به لابی اسرائیل در آمریکا مدعی شدند که جان کری در تماسی تلفنی با لاوروف گفته است که اظهاراتش در مورد مهلت یک هفته‌ای به سوریه برای خروج تسلیحات شیمیایی و به تبع آن لغو اقدام نظامی علیه سوریه، یک طرح نبوده و تنها یک اظهارنظر لفظی بوده است.

همچنین برخی منابع هم گزارش دادند که تروریست‌ها قصد دارند از مناطق تحت کنترل دولت سوریه، به اسرائیل حمله شیمیایی کنند تا با متهم کردن بشار اسد از حصول توافق دیپلماتیک جلوگیری کنند.

در میان این کش‌وقوس دیپلماتیک، کشورهای عربی از جمله عربستان که رهبر جریان ضد سوری و حامی مالی عملیات نظامی آمریکا علیه دمشق است، تاکنون واکنشی به این طرح نداده است.

هرچند رسانه‌های نزدیک به خانواده سلطنتی آل سعود ابتکار عمل دیپلماتیک برای متوقف کردن حمله نظامی به سوریه را به باد انتقاد گرفته‌اند.

احمد داود اوغلو، وزیر خارجه ترکیه نیز در واکنش به طرح روسیه برای حل بحران سوریه ادعا کرد: توقف طرح حمله نظامی علیه سوریه به معنای چراغ سبز دادن به سوریه برای ارتکاب جنایات بیشتر است.

همزمان «مرضیه افخم» سخنگوی وزارت خارجه ایران از پیشنهاد روسیه برای نظارت بین‌المللی بر تسلیحات شیمیایی سوریه استقبال کرد و گفت: تهران خواستار منطقه عاری از سلاح‌های شیمیایی است.

در نگاه کلی به تحولات اخیر می‌توان نتیجه گرفت که ارائه پیشنهاد روسیه برای نظارت بین‌المللی بر تسلیحات شیمیایی سوریه در واقع طرحی سودمند برای تمام طرف‌ها است،از یک سو آمریکا را آبرومندانه از چالش جنگ طلبی خارج می‌کند و از سوی دیگر مانع از حمله نظامی به زیرساخت‌های سوریه می‌شود.

آمریکا اگر به سوریه حمله گسترده نظامی انجام دهد، عملاً زمینه تقویت القاعده را فراهم کرده است و اگر حمله محدود داشته باشد مجبور است به جنگی طولانی با نتایج مبهم تن ‌دهد؛ همچنین اگر آمریکا به سوریه حمله نکند، آنگاه اعتبار خود را در جهان از دست می‌دهد.

از سوی دیگر جنگ برای تمام کشورهای منطقه خاورمیانه و محیط پیرامونی آن خطرناک و هزینه بر است، هرچند در این میان سعودی‌ها بیش از دیگران از متوقف شدن طرح حمله خشمگین می‌شوند و تمام نخ‌های خود را پنبه شده خواهند دید.

تهران و مسکو نیز که این طرح را بنابر اعلام برخی منابع مشترکاً ارائه داده‌اند، از یک سو اجازه نمی دهند در سوریه جایگاه‌شان با چالش نظامی آمریکا به مخاطره بیافتد و از سوی دیگر دمشق را از توطئه‌‌ای خطرناک نجات می دهند.

برآیند تحولات دیپلماتیک کنونی حاکی از بازی برد-بردی است که با ابتکار عمل به موقع در حال عملی شدن است که « بازهای» سعودی و صهیونیست را از رسیدن به هدفشان برای جنگ در منطقه ناکام می‌کند ولی همه این شرایط به شجاعت بازیگران در تصمیم گیری به موقع و اعتماد ساز بستگی دارد.

انتهای پیام/ص