مجید جلالی کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری فارس، با اشاره به رویکرد حزب‌ عدالت و توسعه نسبت به همسایگان خود در منطقه، عنوان کرد: سیاست این حزب در چند سال گذشته، رساندن تنش‌ها به صفر بوده است.

وی افزود: بر این اساس روابطی با سوریه و عراق داشت که با تحولات بیداری اسلامی و روابطی که با غرب داشت به این فکر افتاد که به عنوان پرچمدار جریان اسلامی در منطقه نقش ایفا کند، این در حالی بود که عربستان و قطر نتوانسته بودند بعد از انتخابات عراق جناح طرفدار خود را به قدرت برسانند. بنابر این ترکیه آرام آرام پرچمداری حمایت از جریان اهل سنت را در عراق بر عهده گرفت و  این حرکت ضمن حفظ رابطه با دولت مرکزی و شیعیان عراق بود.

جلالی با بیان اینکه ترکیه در مسیر خود با موضوع کردها در ۲ کشور عراق و سوریه با ۲ مانع بزرگ مواجه بود تصریح کرد: جمعیت شمالی‌ ۲ کشور کرد هستند که از لحاظ مسائل امنیتی (روابط با پ.ک.ک) و هم مسائل قومی یعنی هویت کردی مشکل سازند، یعنی آن امتیازاتی که کردهای عراقی گرفتند. تاثیر می‌گذارد بر مناطق کردنشین ترکیه.

وی معتقد است که ترکیه برای اینکه بتواند در ۲ کشور جنوبی خود نقش ایفا کند باید اول از سه موضوع کردها می‌گذشت بر این اساس بود که ابتدا در عراق از روابط خصمانه با دولت اقلیم کردستان دست برداشت و برای کنترل و تاثیر گذاری به سوی همکاری،نفوذ و حضور رفت.

جلالی گفت: در عراق این همکاری محدود کننده اقدامات امنیتی پ.ک.ک  بود و به این ترتیب مسئولان اقلیم کردستان «مسعود بارزانی» در منطقه خودشان برای پ ک ک محدودیت ایجاد کردند. به علاوه در عراق با رابطه خوب با کردها به جای اینکه کردهای این کشور تاثیر گذاری منفی روی کردهای ترکیه داشته باشند به نوعی روابط تسهیل کننده و تائید کننده را برای حزب عدالت و توسعه به همراه داشتند. لذا بارها شنیدیم که هم «طالبانی» و هم «بارزانی» عنوان کردند که حزب عدالت و توسعه خیلی خدمت کرده است هر چند مشکلاتی وجود دارد که باید طرفین بنشینند و با هم مذاکره کنند. کردهای عراق تلاش کردند از طریق گفت‌وگو مشکلات کردهای ترکیه حل شود. پس با این کار دیالوگ امنیتی و نظامی را به سمت یک گفت‌وگو سوق دادند. در گام سوم، از لحاظ اقتصادی روابط فعال، سودآور و تاثیر گذاری با اقلیم کردستان ایجاد کردند.

کارشناس مسائل خاورمیانه با تاکید بر این که ترکیه مخالف استقلال کردستان عراق است عنوان کرد: آنکارا با واقعیت نمی‌جنگند و تلاش می‌کند با توجه به این که اقلیم کردستان بین عراق، ترکیه و سوریه گیر کرده است. به این ترتیب و با این اقدامات ترکیه می‌تواند این گلوگاه را کنترل کند و در واقع نگاه ترکیه از دشمنی به یک نگاه کنترلی تبدیل شد.

وی افزود: اقلیم کردستان عراق هر چه بخواهد نفت صادر کند و روابط اقتصادی خود را گسترش دهد از طریق ترکیه این امکان برایش وجود دارد. ضمن اینکه ژئوپلتیک ترکیه به سمت اروپا است.

جلالی در ادامه و در خصوص سیاست ترکیه در قبال کردهای سوریه گفت: شمال سوریه کردنشین است، اگر جمع مرزهای سوریه و ترکیه را نگاه کنیم، حدود ۱۲۰۰ کیلومتر است که جمعیت کرد دارد که جنوب جمعیت کرد ترکیه است. به ویژه آن که در کردستان سوریه نیروهای توانمندی وجود ندارد. حزب‌ اصلی در این منطقه حزب اتحاد دموکراتیک PYD است که وابستگی به پ.ک.ک دارد.

کارشناس مسائل خاورمیانه با بیان اینکه در حال حاضر حزبی در کردستان سوریه فعال است که در هماهنگی با رژیم بشار اسد است و یکسری مناطق را هم دست گرفته‌اند عنوان کرد: ترکیه از اینکه کردها در شمال سوریه به قدرت برسند نگران است. در واقع حزب عدالت و توسعه در سوریه با کارتی بازی کرده است که دو رو است.

وی افزود: بشار اسد این موضوع را به خوبی می‌دانست و به همین دلیل این مناطق را تخلیه کرد و کنترل این مناطق به دست کردها افتاد. یعنی کردها را به حال خودشان رها کرد تا برای ترکیه مشکل ساز شوند.

جلالی گفت: اگر بشار بماند مجددا مناطق کردنشین را تحت کنترل خود درخواهد آورد و اگر هم نماند که یک مشکل بزرگ برای حکومت عرب آینده سوریه و کرد و ترکیه به یادگار خواهد گذاشت.

کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به اینکه ترکیه با کردی در سوریه روبرو است که عمدتا دشمن است عنوان کرد: کردهای سوریه به غیر از اینکه می‌خواهد مثل اقلیم کردستان عراق فدرال شود و حقوق مدنی بگیرد، چون وابسته به پ.ک.ک است دشمن ترکیه است، به همین دلیل آمد ابتدا با اپوزسیون سیاسی در سوریه که دوستانش است به توافق رسید که هیچ امتیازی به کردها ندهند. (چه حال و چه در آینده) در گام بعد آمد با جریانات تندروی جبهه النصره (در لیست تروریستی آمریکا قرار دارد) هماهنگ شد که نیروهای خود را (سلفی‌ها) را بفرستند تا با کردها درگیر شوند و در همین راستا هم چندین درگیری در شهرهایی مانند راس العین  و عین العرب رخ داد و تعدادی از طرفین کشته شدند.

وی افزود: در گام سوم، حزب دموکرات عراق یک سری از کردهای سوریه را جمع کرده با عنوان شورای ملی کردستان (۱۶ حزب کوچک) که این‌ها نزدیک به مسعود بارزانی هستند و می‌گویند ما هم هستیم و در سوریه سهم می‌خواهیم. (ترکیه از طریق بارزانی با این کردها هم کار می‌کند)

پس در حال حاضر در کردستان سوریه ۲ طیف شکل گرفته است، اما قدرت اصلی دست گروه وابسته به پ.ک.ک است. این ۲ طیف در مسائل کردی مشترک هستند اما در این که کدام پرچمدار حرکت در سوریه هستند اختلاف دارند.