بسیاری از علما توفیق یافته‌اند که قرآن کریم را تفسیر نمایند. ولی هر کدام از نگاه و روش خاصی استفاده کرده‌اند. انواع تفاسیر عبارتند از: نقلی، اجتهادی، جامع، کوتاه، ادبی، عرفانی، روایی و …   بسیاری از علما توفیق یافته‌اند که قرآن کریم را تفسیر نمایند. ولی هر کدام از نگاه و روش خاصی استفاده ...

بسیاری از علما توفیق یافته‌اند که قرآن کریم را تفسیر نمایند. ولی هر کدام از نگاه و روش خاصی استفاده کرده‌اند. انواع تفاسیر عبارتند از: نقلی، اجتهادی، جامع، کوتاه، ادبی، عرفانی، روایی و …

din va andishe

 

بسیاری از علما توفیق یافته‌اند که قرآن کریم را تفسیر نمایند. ولی هر کدام از نگاه و روش خاصی استفاده کرده‌اند. انواع تفاسیر عبارتند از: نقلی، اجتهادی، جامع، کوتاه، ادبی، عرفانی، روایی و … .

بخش دین و اندیشه در سلسله مقالاتی جهت آشنایی بیشتر کاربران محترم با تفاسیر قرآن کریم به معرفی آنها

می پردازد. همان طور که در بالا گفته شد بعضی از تفاسیر به تفاسیر نقلی معروف اند، یعنی گروهی از مفسران؛ برای تفسیر خود از روش نقلی استفاده کرده‌اند.

تفسیر نقلی یا تفسیر مأثور در بیان و تفضیل آیات، قبل از هر چیز، بر خود قرآن استوار است و سپس بر روایات نقل شده از معصوم (پیامبر یا امامان معصوم علیهم السلام که جانشینان برگزیده آن حضرت اند) و بعد از آن، بر روایاتی از صحابه بزرگوار پیامبر و تابعان آنان – رضوان الله علیهم – که در توضیح و شرح دشواری‌های آیات مبهم وارد شده است. این که روایات تابعان درباره تفسیر را جزو تفسیر نقلی قرار داده‌اند از آن جهت است که کهن‌ترین کتب تفسیر نقلی مثل تفسیر ابن جریر و دیگران بر اقوال و آراء تابعان در تفسیر، به اندازه روایات مأثور از معصومین اعتماد کرده‌اند؛ لذا ملاحظه می‌کنیم که منقولات تابعان را در کنار منقولات صحابه و بلکه هم‌طراز احادیث پیامبر و دیگر ائمه علیهم السلام قرار داده‌اند.

مجاهد از بزرگترین شاگردان ابن عباس به شمار می‌رود، که هر جا از ابن عباس نقل می‌کند، آن را تفسیر ابن عباس می‌گویند و هر جا از طریق تعقل و نظر خود بگوید، آن را تفسیر مجاهد می‌نامند.

معروف‌ترین تفاسیر نقلی

تفاسیر پیشینیان عمدتاً جنبه حدیثی داشته که پیرامون هر آیه، یک یا چند حدیث از پیشوایان دین یا گذشتگان صالح می‌آوردند و بدین گونه هر آیه را با حدیثی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله یا یکی از صحابه و تابعان و نیز ائمه اطهار علیهم السلام تفسیر می‌کردند و احیاناً توضیح مختصری درباره واژگان مشکل قرآن بیان می‌داشتند و بیشتر به اشعار عرب جاهلی استناد جسته‌اند و در صورت اختلاف آراء، با تکیه بر دلایل عقلی کوتاه یا شواهد نقلی به نقد و ترجیح می‌پرداختند که این خود ره‌گشایی بود به سوی تفسیر اجتهادی که در دوران‌های بعد شکل گرفت و رفته رفته گسترش و تنوع یافت، لذا می‌بینیم در تفاسیر گذشتگان، بر خلاف متاخران، گذشته از مسایل علمی و اجتماعی، به مسایل فلسفی، کلامی و حتی ادبی گسترده، کمتر توجه شده است. در تفاسیر نقلی دوگونه رفتار شده است، برخی در کنار نقل آراء و اقوال به نقد و ترجیح – هر چند مختصر – پرداخته‌اند که نمونه بارز آن تفسیر «جامع البیان» ابو جعفر طبری است و برخی تنها به نقل اقوال بسنده کرده و چیزی بر آن نیفزوده‌اند، مانند تفسیر «الدُّر المنثُور» جلال الدین سیوطی.

تفسیر ابن ابی نجیح از مجاهد، صحیح‌ترین تفسیر است؛ بلکه تفسیری صحیح‌تر و برتر از تفسیر ابن ابی نجیح، در میان تفاسیر قدما، در دسترس اهل تفسیر نیست.

تفسیر مجاهد به روایت ابن ابی نُجَیح

اولین اثر تفسیری که در دست است، تفسیر ابوالحجاج، مجاهد بن جَبر، تابعی مکی مخزومی (۱۰۲-۲۱) است که با تحقیق عبدالرحمان طاهر بن محمد سورتی توسط مجمع بحوث اسلامی پاکستان (در سال ۱۳۶۷) در دو جلد چاپ و منتشر گردیده است.

مجاهد از بزرگترین شاگردان ابن عباس به شمار می‌رود، به طوری که هر جا از ابن عباس نقل می‌کند، آن را تفسیر ابن عباس می‌گویند و هر جا از طریق تعقل و نظر خود بگوید، آن را تفسیر مجاهد می‌نامند.

این تفسیر به روایت ابویسار، عبدالله بن ابی نجیح، ثقفی کوفی (متوفای ۱۳۱) می‌باشد که به نام او شهرت یافته است و یکی از سرشارترین منابع تفسیری پیشینیان محسوب می‌شود. درباره آن گفته‌اند: تفسیر ابن ابی نجیح از مجاهد، صحیح‌ترین تفسیر است؛ بلکه تفسیری صحیح‌تر و برتر از تفسیر ابن ابی نجیح، در میان تفاسیر قدما، در دسترس اهل تفسیر نیست.

این تفسیر به گونه ناپیوست تنها به ترجمه لغات و احیانا در برخی آیات، از اشاره ای کوتاه به نقل روایت یا آراء گذشتگان که مقصود، ابن عباس است تجاوز نمی کند و شامل تفسیر همه آیات نیست، تنها از هر سوره چند آیه توضیح داده شده است.

برچسب ها :

این مطلب بدون برچسب می باشد.

لینک کوتاه :http://www.piyarom.ir/?p=2074

به نکات زیر توجه کنید

  • نظرات شما پس از بررسی و تایید نمایش داده می شود.
  • لطفا نظرات خود را فقط در مورد مطلب بالا ارسال کنید.